C vitamini Nedir? Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Kalp sağlığını korumanın yanında C vitamini, kalp damar sağlığını korur, vücuda enerji vermektedir. Bu yazımızda C vitamininin başlıca faydalarından ve zararlarından bahsederken sporcular için spor öncesi mi sonrası mı kullanılması gerektiğinden değineceğiz…

C vitamini nedir?

C vitamini nedir ? C vitamini hassas ve suda eriyebilen bir vitamindir. Isıya dayanıklı olmadığı için pişirerek değil çiğ tüketilen besinlerden almak gerekmektedir. C vitamini eksikliğini giderebilmek için çiğ olarak tüketebileceğiniz sebzeler ve meyveler seçmeliyiz.

C vitaminin sağlık açısında tüketilmesi oldukça önemlidir. Soğuk algınlığı önleme, bağışıklık sistemini güçlendirme, tansiyonu düşürme, katarakt, kanser tedavisi gibi birçok hastalığın önüne geçmektedir.

C vitamini suda kolay erir ve vücutta depolanmamaktadır. C vitamini kan damarları ve vücut kaslarını güçlü hale getirmeye yardımcı olan kolajen sentezi için etkili bir antioksidandır. Ancak C vitaminini vücut kendi imkanlarıyla üretemediğinden dolayı gıda/besin yoluyla alınmalıdır.

C vitaminin eksikliği vücutta birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Astım ataklarının şiddetlenmesi, çok kolay soğuk algınlığına yakalanma, sık sık grip hastalığına yakalanma ve uzun sürede atlatma bu hastalıkların arasında en sıradan olanlar. Uzun vadede kalp ve damar sorularından göz ve sindirim sistemine kadar çok geniş bir alanda sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. C vitaminin ne derece yararlı olduğu öğrendik. Şimdi bu vitamini hangi besinlerden hangi miktarlarda alabileceğimize bakalım.

 

Yüksek oranda C vitamini içeren besinler nelerdir?

Biberler: 100 gramlık biber yaklaşık olarak 183,3 mg C vitamini içerir. 

Kivi: 100 gram kivi ortalama 92 mg

Brokoli: 100 gramlık brokolide 89,2 mg

Çilek: 100 gram çilek 58.8 mg

Portakal: 100 gramlık portakal ortalama 53.2 mg

Bezelye: 100 gram bezelye yaklaşık olarak 60 mg

Papatya: 100 gram papatyada yaklaşık olarak 60.9 mg

Şu unutulmamalıdır ki sebze ve meyveler mevsiminde taze bir şekilde tüketildiğinde vitamin ve mineral oranları daha yüksektir ve daha fazla verim alınabilmektedir.

 

Günde ne kadar C vitamini alınmalıdır?

Bu oran kişinin yaşına ve hareketlilik duruma göre değişim göstermektedir. Ancak ortalama olarak bakıldığında yetişkin bir erkek günde 90mg C vitamini almalıdır. Kadınlarda ise ortalama 75 mg gibi görülse de hamile ve emziren annelerde bu oran daha fazla olması önerilmektedir.  

 

Peki Sporcular için önemi nedir?

Yukarıda bahsettiğimiz nedenlerden dolayı C vitamini vücudumuzda kan dolaşımını hızlandırdığı için antrenman öncesinde alındığı takdirde hızlı yağ yakmamıza olanak sağlar.Antrenman sırasında vücudumuzun daha sağlıklı kas yapısı oluşmasına yardımcı olabilmektedir. Buradan da anlaşılacağı üzere C vitamini antrenman öncesi alınması gerekmektedir.

 

Faydaları Nelerdir?

  • Kronik Hastalık Riskini Azaltabilir
  • Yüksek Tansiyonu Yönetmeye Yardımcı Olabilir
  • Demir Eksikliğini Önlemeye Yardımcı Olur
  • Cilt Sağlığını Destekler
  • Bağışıklık Sistemini Düzenler
  • Enerji Verir

 

Takviye Olarak C vitamini..

C vitamini takviyeleri, günlük sınır aşılmayacak şekilde alındığında güvenlidir. Genel olarak, yetişkin bir birey için günde toplam 85 ila 120 miligram arasında alınması yeterli kabul edilir. Ancak özellikle C vitamini eksikliği teşhisi konan kişiler, kan seviyeleri normale dönene kadar günde 100 ila 200 miligram almalıdır. 

 

Zararları..

Her şeyi fazlasının zararı olduğundan bahsetmiştik. Fazla C vitamini tüketmenin birçok hastalığı tetikleyebileceği görülmüştür.

Örneğin; C vitamini kan şekerini de yükseltebilir bu yüzden diyabet durumunda dikkatli kullanılmalıdır. Diyabet sorunu olan ileri yaştaki kadınlarda günde 300 mg üzerinde C vitamini alınması kalp hastalıklarından dolayı ölüm riskini artırır.

C vitamini vücuttan östrojen atılımını yavaşlatabilir. C vitaminini östrojen veya östrojen bazlı kontraseptiflerle aynı anda almak hormonal yan etki riskini artırabilir.

C vitamini takviyeleri ayrıca bazı kemoterapi ilaçlarını daha az etkili hale getirebilir. 


Kaynak: Markham Heid, 2019 "Should I Take Vitamin C" 

https://elemental.medium.com/should-i-take-vitamin-c-2b7281bffd9f